België kent een geschiedenis van maatregelen die gemengde scholen willen bevorderen, maar die hebben niet op grotere schaal geleid tot de gewenste ‘sociale mix’. Daarom is nu vanuit het onderwijsveld een nieuw voorstel gedaan, waarin wordt geprobeerd een evenwicht te vinden tussen het bevorderen van goede, gemengde scholen en keuzevrijheid van ouders, Dat voorstel is ook voor de discussie in Nederland de moeite waard.
Ook in België is het kiezen van een school een proces vol stres en onzekerheid. Je weet als ouder lange tijd niet of je kind een plek op een goede school krijgt. Stel dat de overheid aan ouders een school zou voorstellen waar ze zeker zijn van een plaats voor hun kind, en dat ouders vrij zijn die te aanvaarden of een andere school te kiezen, dan zou er minder stress en onzekerheid hoeven zijn. Bovendien zou je dan iets kunnen doen tegen de ongelijkheid en segregatie die kenmerkend zijn voor het huidige systeem. Want het fundamentele recht op onderwijs is volgens de indieners van het voorstel alleen gegarandeerd “als elk kind zeker is van een plaats op een school, die gemakkelijk bereikbaar is en gratis democratisch onderwijs van goede kwaliteit aanbiedt, wat onder meer inhoudt dat de school geen getto is van kansarme of kansrijke jongeren”. Bij de school die aan ouders wordt voorgesteld zal daarom gekeken worden naar nabijheid en sociale mix. Een onderzoek van de Universiteit Leuven laat zien dat zo’n systeem haalbaar is (in het basisonderwijs).
In Nederland zijn steden met vormen van centraal aanmeldbeleid. Die bieden alle ouders gelijke kansen op een plaats op de school van hun voorkeur. In sommige steden krijgen ouders ook voorrang op (basis)scholen in hun buurt. Een volgende stap kan zijn om via dat systeem ook gemengde scholen te bevorderen en in elk geval ouders die dat willen de mogelijkheid te bieden hun kind op een gemengde school te doen die dichtbij is. De discussie daarover staat in Nederland nog in de kinderschoenen en het voorstel uit België kan inspiratie bieden om de discussie hier verder te brengen.
Een ander inschrijvingsbeleid is mogelijk | Oproep voor een democratische school (skolo.org)