Vrijwel iedereen is het erover eens: segregatie in het onderwijs is onwenselijk (lees hier waarom). Jouw school en schoolbestuur spelen een belangrijke rol in een structurele aanpak van onderwijssegregatie. Het schoolbestuur gaat over de toelating van leerlingen en bepaalt de inrichting en uitstraling van je school. Bovendien bent je het eerste aanspreekpunt voor ouders en een onmisbare samenwerkingspartner voor gemeenten.
Als school heb je verschillende verantwoordelijkheden die gezamenlijk je rol in het bestrijden van onderwijssegregatie vormgeven:
Voor het herstel en de ontwikkeling van het onderwijs tijdens en na de coronacrisis stelt de overheid in totaal € 8,5 miljard beschikbaar in het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) . Het NPO is goed te combineren met het bestrijden van onderwijssegregatie en het stimuleren van gemengde scholen.
Uit onderzoek blijkt dat steeds meer ouders de voorkeur geven aan een gemengde school (Ouders en Onderwijs, 2021). Daarnaast neemt de druk vanuit de rijksoverheid om werk te maken van het bestrijden van kansenongelijkheid en onderwijssegregatie toe – een ambitie die veel scholen overigens delen. Ook toetst de Inspectie op de inspanningen van schoolbesturen om in de Lokale Educatieve Agenda (LEA) invulling te geven aan de wettelijke verplichting om afspraken te maken over onderwijssegregatie.
Jouw school of schoolbestuur kan inspelen op deze kansen en verplichtingen op een manier die past bij het profiel van de school. Daarbij heb je verschillende instrumenten, die zijn samengevat in dit overzicht. Hieronder heeft het Kenniscentrum informatie verzameld die kan assisteren bij het in de praktijk brengen van deze maatregelen. Voor meer informatie over de rol van jouw school of schoolbestuur in samenwerking met de gemeente en andere partners, verwijzen we je naar de beleidsagenda tegen onderwijssegregatie en de site van de Gelijke Kansen Alliantie, of neem contact met ons op voor advies op maat.
Het Aanbod voor Scholen en Schoolbesturen van het Kenniscentrum ondersteunt jouw school of schoolbestuur op verschillende manieren:
We leggen uit waarom onderwijssegregatie een probleem is, zodat je beter het gesprek aan kunt gaan met andere scholen, schoolbesturen en gemeenten.
We inspireren door oplossingsrichtingen aan te dragen en te wijzen op successen uit de praktijk in het po, vo en mbo.
We bieden praktische ondersteuning bij het opstellen van een beleidsagenda(punt) tegen onderwijssegregatie, zo nodig in samenwerking met de gemeente of andere lokale partners.
Indien nodig brengen we je of jouw schoolbestuur of school in contact met de juiste externe partners.
Om te beginnen: zorgen voor een fair en transparant aannamebeleid. Want toelatingsbeleid van scholen en besturen is een van de oorzaken van onderwijssegregatie. Fair wil hier zeggen dat er een gelijk speelveld is voor ouders, zodat elke ouder evenveel kans heeft zijn of haar kind op de school van voorkeur geplaatst te krijgen. Dat is ook de intentie van de wetgeving, die bijvoorbeeld voor het primair onderwijs bepaalt dat kinderen pas mogen worden ingeschreven als ze drie jaar oud zijn.
Wanneer scholen werken met informele schaduwlijsten (waarop kinderen van jonger dan drie jaar worden gezet en die automatisch tot plaatsing leiden), dan is er geen gelijk speelveld meer. Dat kun je als schoolbestuur voor je eigen scholen regelen. Voor een hele gemeente kan een gelijk speelveld het beste worden geregeld door schoolbesturen (en gemeente) samen. Zij kunnen daar afspraken over maken in het overleg over de Lokale Educatieve Agenda.
In het basisonderwijs kunnen scholen daarnaast aangeven dat ze bijvoorbeeld een afspiegeling willen vormen van de wijk en/of de stad; en zich daar actief voor inzetten. Ook kunnen ze ouderinitiatieven welkom heten.
In het voortgezet onderwijs kan gewerkt worden met brede brugklassen. Vooral bredere scholengemeenschappen kunnen daarnaast zorgen dat groepen leerlingen elkaar ook na de brede brugklas structureel blijven ontmoeten.
Linkje naar onze brochure brede brugklassen https://www.gemengdescholen.nl/kennisbank/van-kenniscentrum/brede-brugklas/
